Hy4Dense

Projectperiode 01-10-2018 - 30-09-2022

Het Europese Interreg project Hy4Dense is van start gegaan. In dit project werken organisaties uit Nederland (Vertify), België (Inagro en Hogeschool West-Vlaanderen), Engeland (Universiteit van Essex en NIAB) en Frankrijk samen aan de ontwikkeling van een - grondvrij - systeem voor de teelt van ter plekke gezaaide gewassen op water. Doel is de ontwikkeling van een systeem voor kwalitatief hoogwaardige productie met een zo gering mogelijke impact op het milieu.

Resultaten van het tot in 2022 lopende project zullen zijn:

Een basissysteem voor de productie van ter plekke gezaaide gewassen.
Een teelthandleiding met informatie over relevante teeltfactoren zoals rassen, klimaat, belichting en bemesting.
Een technisch en economische haalbaarheidsstudie met daarin ook de specificaties van het systeem en automatiseringsconcepten.

In de eerste fase vindt naast een inventarisatie van voorwaarden en eisen waaraan een dergelijk teeltsysteem moeten voldoen ook een creatief proces plaats. Bij dat proces zijn naast eerder genoemde organisaties ook partijen uit de hele keten – veredelaars, technische bedrijven, telers, afzetorganisaties – betrokken. De uitkomsten van deze eerste fase worden vertaald in het ontwerp en de bouw van prototypes die vervolgens op verschillende locaties en verschillende gewassen zullen worden getest. In het proces wordt voortgeborduurd op de ervaringen en kennis die met eerder ontwikkelde en geteste systemen is opgedaan.

Het Hy4Dense Interreg project wordt mede gefinancierd door provincie Noord-Holland.

wat zijn de tussentijdse resultaten?

Een beschrijving van de verrichte werkzaamheden/activiteiten in 2019 en 2020

In februari 2019 is het project gestart met een bijeenkomst van de projectpartners bij projectleider Inagro in Roeselare in België. Ter voorbereiding van een co-creatiesessie met alle projectpartners zijn door Proeftuin Zwaagdijk een aantal demonstratieproeven met de substraatloze teelt van veldsla en spinazie op een drijvend teeltsysteem aangelegd. Het doel van deze proeven was de ‘state-of-the-art’ te demonstreren. De cocreatie-sessie vond in medio mei plaats bij Proeftuin Zwaagdijk.

Eind mei werd de eerste bijeenkomst van de Nederlandse co-creatie groep bij Vertify gehouden. Deze bijeenkomst werd geleid door medewerkers van Howest en had net als de co-creatiesessie met de projectpartners het karakter van een brainstormsessie. De Nederlandse co-creatiegroep bestaat uit naast telers en de observer parties uit vertegenwoordigers van afzetorganisaties, veredelaars en technische ontwikkelbedrijven.

In het najaar is een eerste proef uitgevoerd met spinazie met een door Howest op basis van de input van de verschillend co-creatiesessies ontworpen prototype.

In september vond een overleg van de projectpartners plaats bij projectpartner NIAB in Cambridge, England.

In 2021 zijn er 10 proeven uitgevoerd die m.n. gericht waren op het testen van door projectpartner Howest ontworpen en geproduceerde prototypes. De prototypes werden getest in een daglichtloze klimaatcel onder LED-verlichting. De testen werden regelmatig met Howest en Inagro geëvalueerd. Deze evaluaties vormden de basis voor het ontwerp van de nieuwe prototypes.

Er zijn tevens proeven gedaan gericht op de verbetering van de kieming van m.n. spinazie. Dit vloeide voort uit het in de voorgaande periode geconstateerde knelpunt. Daarbij is o.a. gekeken naar het effect van temperatuur, primen (voorkiemen) en fractioneren (uniformering zaad op basis van de diameter). Het primen en fractioneren werd uitgevoerd door een van de leden van de Nederlandse co-creatiegroep (Germains Seed Technology).

In maart is de co-creatiegroep voor de tweede keer bijeengekomen, m.n. om te worden bijgepraat over de proefresultaten van de verschillende projectpartners.

In februari vond een bijeenkomst plaats van de projectpartners bij Howest in Kortrijk (België). Na medio maart vonden – i.v.m. Covid-19 – alle overleggen online plaats. Van medio maart tot september hebben de projectpartners 5 keer online overlegd. Tussentijds hebben Inagro, Howest en Proeftuin Zwaagdijk nog eens 4 keer overlegd waarbij de nadruk lag op het testen van de prototypes.

In september heeft het eerste overleg plaatsgevonden van de internationale co-creatiegroep met daarin vertegenwoordigers vanuit de nationale co-creatiegroepen.

Welke knelpunten/risico’s kunnen of zijn ontstaan en hoe worden of zijn deze voorkomen of aangepakt?

In 2019 is een knelpunt dat de kwaliteit van spinaziezaad onvoldoende is om de voordelen van een hightech teeltsysteem optimaal te benutten. Het is wenselijk dat de kieming sneller en uniformer verloopt. Technisch is dit vrijwel zeker mogelijk maar het zal de kostprijs van het zaad verhogen. Deze uitdaging zal met de betrokken veredelaars/zaadproducenten worden opgepakt.

In 2020 is het in de voorgaande voortgangsrapportage vermelde knelpunt betreffende de matige kieming van spinazie is nog niet opgelost. M.n. fractioneren leidt wel tot verbetering van de kieming maar deze is nog onvoldoende.

Door Covid-19 moet meer op afstand worden gewerkt en dit bemoeilijkt/vertraagd de kennisuitwisseling tussen zowel de projectpartners als tussen de projectpartners en de co-creatiegroepen.