2 op het oog verschillende projecten, vinden elkaar!

De projecten ‘Samen boeren voor Drentse bodem’ en ‘Grondige aanpak bodemplagen’ zijn los van elkaar en met andere aanleidingen opgericht. Gaandeweg bleek dat beiden het moment van het onderwerken van grasland met wel of geen effecten, onderzoeken. Hierdoor werken zij vanaf teeltseizoen 2023 samen. Wat houden de projecten in en waarin overlappen zij elkaar?

De veldcoördinator veldproeven van ‘Samen Boeren voor Drentse bodem’, is Geertje Enting. Geertje vertelt dat het project sinds 2020 is opgestart. ‘Hierin werken veehouder en akkerbouwer samen door tijdelijk grasland uit te ruilen. Het tijdelijke grasland is onderdeel van de akkerbouwvruchtwisseling. Dit zorgt voor een ruimere gewasrotatie, rust voor de bodem en toevoeging van organische stof. Het tijdelijke gras (2 tot 5 jaar oud) moet na een aantal jaren rustperiode ook weer ondergewerkt worden om de grond beschikbaar te maken voor akkerbouwgewassen. Dit resulteert in een meerjarige cyclus van afwisselend akkergewassen en tijdelijk grasland.’

1 februari

Nu mag ‘het onderwerken van grasland’, ook wel scheuren van grasland genoemd, op zandgrond pas vanaf 1 februari plaatsvinden. Geertje: ‘In de praktijk blijkt dat de bodemomstandigheden dan meestal zo nat zijn dat de grond niet bewerkt kan worden. De werkzaamheden schuiven dan vaak op naar de tweede helft van maart met uitschieters tot april. Naar mate er later dan 1 februari wordt vernietigd, nemen de risico’s op onkruidproblemen in het volggewas toe. Daarnaast moet de graszode voldoende afsterven en moeten problemen met hergroei worden voorkomen. Hierom wordt in de regel gebruik gemaakt van glyfosaat. Dat past niet bij het streven van de landbouwsector naar minder middelengebruik.’

Scheuren van grasland

Bij het project in Drenthe wordt getoetst of bij graslandvernietiging dat voor 1 februari plaatsvindt, de behoefte aan inzet van glyfosaat voor beheersing van de onkruid en hergroei gras wegvalt. Ook wordt heel nadrukkelijk de N-mineraal, dat is de minerale stikstof die aanwezig is in de bodem zoals nitraat en ammonium, in de bodem gevolgd. We willen namelijk weten wat het effect is van het tijdstip van het scheuren van grasland op de mineralisatie van de graszode en de beschikbaarheid van de N-mineraal. Dat moet ook inzicht geven in de kans op uitspoeling van nitraat bij eerder of later scheuren.

Hiervoor zijn op meerdere locaties,  op diverse momenten, delen van graspercelen vernietigd om de effecten op een groot aantal aspecten die spelen tijdens de volgteelt (zoals aardappelen), te onderzoeken.

Ritnaalden

‘Vanuit het project ‘Grondige Aanpak Bodemplagen (GAB)’ wordt veel onderzoek gedaan naar de factoren die een rol spelen bij het al of niet ontstaan van schade  door ritnaalden in meerdere gewassen, zoals aardappelen,’ vertelt projectleider GAB Arjan Mager. ‘Hierin speelt de voorvrucht een belangrijke rol, zoals grasland. Het zou zo kunnen zijn dat het moment van vernietigen van grasland, invloed heeft op de mate van aantasting door ritnaalden in de volgteelt, zoals aardappelen. Kennis hieromtrent is essentieel voor het ontwikkelen van een duurzame beheersingsstrategie voor ritnaalden, een doel van de PPS-GAB.

In beide projecten is dus het moment van het vernietigen van grasland een bepalende factor: in Drenthe primair met betrekking tot de vraag of de behoefte aan inzet van glyfosaat afneemt door vroeger te scheuren en bij GAB of het scheurtijdstip een significante invloed heeft op de aantasting door ritnaalden bij het volggewas aardappel. Vanaf het teeltseizoen 2023 hebben beide projecten hierom de krachten gebundeld. Hierdoor kan er veel intensiever naar de ritnaaldproblematiek op gescheurd grasland in relatie tot het vernietigingsmoment worden gekeken. Inmiddels zijn op de proefveldpercelen al ritnaaldtellingen uitgevoerd om de uitgangssituatie in beeld te brengen en wordt bij het onderzoekersteam binnen de GAB nagedacht over de onderzoeks- en bemonsteringsprotocollen vanaf het groeiseizoen tot de oogst.

Mooi om te zien hoe door deze samenwerking de projecten elkaar versterken!

Kijk voor meer informatie over het Drentse project naar dit informatieve animatiefilmpje https://youtu.be/tPZzb5yhgUY