Gangbare tulpen leren van biologische teelt

In hoeverre zijn galmijt, vuur, virus en onkruid met een geïntegreerde gewasaanpak te beheersen in tulpen en bijgoed? Ervaringen uit de biologische teelt bieden perspectief voor de gangbare teelt, zo is in 2023 gebleken in de pilot ‘Duurzame teelt Tulp en Bijgoed’.

De pilot ‘Duurzame teelt Tulp en Bijgoed’ is ontstaan uit een samenwerking tussen Artemis, brancheorganisatie voor groene gewasbescherming, en De Groene Tulp: een afgelopen onderzoek naar onder andere nieuwe bolbehandeling die traditioneel dompelen kan vervangen. „Hoe kunnen we opschalen vanuit De Groene Tulp en groene teeltsystemen introduceren in de praktijk?”, aldus pilotleider Kees Stoop van Vertify.

Voor antwoorden op die vragen werkt Vertify aan een geïntegreerde gewasaanpak, op vier pilotbedrijven: twee met gangbare teelt, twee met biologische teelt. „Wat we doen en zien in de biologische teelt, is het voorportaal voor de gangbare teelt.” Een van de speerpunten is tulpengalmijt. Tot nu toe zetten telers spirotetramat in, maar deze werkzame stof (onder andere van Movento) verdwijnt. „We willen niet een middel vervangen door een ander middel, maar galmijt geïntegreerd aanpakken.”

Op biologisch pilotbedrijf Huiberts is vorig jaar de Presscon-methode toegepast tegen galmijt. Deze methode is gebaseerd op ULO (Ultra Low Oxygen): stikstof wordt in de afgesloten bewaarcel geblazen, zodat het zuurstofgehalte zakt tot 1%. De behandeling werkte tegen mijt. Omdat de eitjes niet gedood werden, was herhaling na 10-14 dagen nodig. De teler ziet Presscon als oplossing tegen galmijt; hij verwacht dat 2% zuurstof ook afdoende werkt. Eerder had hij heetstook geprobeerd, maar die methode viel voor de teler af omdat het resultaat tegenviel en teveel gas kostte. Het effect van Presscon in de broeifase is nog afwachten; dit onderzoekt Vertify nu in Zwaagdijk.

Weerbaarheid verhogen met bio-producten

Op pilotbedrijf Apeldoorn, met gangbare teelt op zandgrond, wordt sinds 2022 een geïntegreerde aanpak van Botytris tulipae uitgeprobeerd. Een strook is, zowel in de bodem als over het gewas, behandeld met een SKAL-geregistreerd product bestaand uit steenmeel en spoorelementen waaronder silicium, met als doel de weerbaarheid van het gewas te verhogen. In een andere strook is een product gebaseerd op citrusolie getest. Beide behandelingen zijn uitgevoerd in combinatie met 50% chemie.

De natuurlijke vuurdruk liep vorig jaar echter zodanig op in alle percelen, dat de teler na twee behandelingen moest overschakelen op het standaardschema met chemie om het gewas ziektevrij te houden. De bodemweerbaarheid is gemeten met een bodemscan, de gewasweerbaarheid met bladsap- en bolanalyses.

Pilotbedrijf Boon & Breg, gangbare teelt en broei op kleigrond, werkt onder andere aan de beheersing van zuur, Fusarium oxysporum. Dit bedrijf past reeds tijdens de bolbehandeling (middels dompelen) VeggieWash toe, een zeepachtige hulpstof die druppels onder de kist en daarmee emissie voorkomt. Vorig jaar zijn diverse middelen op basis van natuurlijke oorsprong en Trichoderma beproefd, om de bodemweerbaarheid te verhogen. In alle behandelingen trad weinig zuur op, vermoedelijk omdat de tulpen iets jonger waren geoogst dan in 2022. Vroeg of tijdig rooien leidt tot minder aantasting, zo blijkt uit de pilot. „We zien de dompelbehandeling dan ook, in combinatie met een verhoogde bodemweerbaarheid, als onderdeel van een geïntegreerde gewasaanpak”, aldus Stoop,

Langer wiedeggen

Op pilotbedrijf Eko-Flora Schouten, biologische teelt en broei op kleigrond, is vorig jaar onder andere brandnetelgier toegepast voor de virusbeheersing. Na de behandelingen gingen de tulpen te snel achteruit, vermoedelijk door de hoge EC van de brandnetelgier. De oorzaak wordt nog onderzocht.

De twee biologische pilotbedrijven, Eko-Flora op kleigrond en Huiberts op zandgrond, werken tot slot aan een mechanische aanpak van onkruid. Vorig voorjaar konden ze langer doorgaan met wiedeggen dan de telers eerst dachten: totdat het gewas ongeveer 10 cm groot was. Er was weinig gewasschade en amper groeiderving. Vorig jaar zou ook een robot van Pixel Farming worden ingezet, maar dat lukte niet omdat het onkruid al te groot was. Dit voorjaar komt de robot alsnog in actie. Ook wordt voor het eerst de LaserWeeder getest, een Amerikaanse robot die nu ook in Duitsland proefdraait.

De pilot ‘Duurzame teelt Tulp en Bijgoed’ wordt uitgevoerd door Vertify. Meer informatie bij pilotleider Kees Stoop: keesstoop@vertify.nl

Kijk voor de andere projecten in Weerbaar telen hier: https://groenkennisnet.nl/dossier/weerbaar-telen-in-de-praktijk-dossier

Tekst: Arno Engels