PANG, PANG!

Twee weken geleden heb ik deelgenomen aan een interessante cursus over stikstofproblematiek, waterkwaliteit en broeikasgasemissies in de landbouw. Logisch hoor ik u denken, dat zijn huidige en toekomstige uitdagingen waarmee (agrarisch) Nederland te maken heeft. Echter bijzonder was tijdens deze cursus te moeten constateren dat in politiek en besturend Nederland niemand voedselzekerheid en betaalbaarheid op zijn of haar netvlies te lijken hebben staan. Er wordt alleen gesproken over allerhande wet- & regelgeving en kwalitatieve output waaraan de landbouw dient te voldoen maar over de gevolgen voor de hoeveelheid voedsel en prijsvorming van de op handen zijn regelgeving wordt niet gesproken. Is dit nu een blinde vlek geworden als gevolg van bijna 80 jaar geen honger meer in Nederland en Europa? Voedselproductie lijkt een zekerheidje te zijn voor velen. Deze gemakzuchtige aanname baart me grote zorgen.
Ik moest denken aan de theatertour van Peter van Uhm, onze voormalige Commandant der Strijdkrachten, die ik een paar jaar geleden heb bezocht. Hij vertelde dat hij beroepsmilitair is geworden omdat hij van zijn vader al vroeg had geleerd dat je blijvend moet investeren en offers moet brengen voor het in stand houden van  vrede en veiligheid. Zijn vader bleek met verouderde, niet-functionerende wapens tijdens de Duitse invasie in 1940 te hebben gevochten. Dit wilde Peter van Uhm voorkomen en bracht vervolgens ook persoonlijk zijn offers.  Alsof de duvel ermee speelde, heeft de politiek tijdens zijn periode als Commandant der Strijdkrachten de harde keuze gemaakt om grootschalig te bezuinigen op defensie. Vrede en veiligheid werd door vele politieke partijen en belangengroepen in de maatschappij als zekerheidje gezien. We kregen dit jaar helaas een bittere wake-up call; vrede en veiligheid blijken heel broos te zijn. Zelfs de meest verstokte politieke tegenstanders van defensie-uitgaven draaiden in no-time om als een blad aan een boom. De portemonnee mag weer getrokken worden voor een krachtig leger. Echter met overal tekorten aan, zoals manschappen, goed materieel, reserve-onderdelen en zelfs munitie, gaat het jaren duren voordat ons leger weer op niveau is. Ons leger moet zelfs schietoefeningen doen door PANG, PANG te roepen. Tenenkrommend toch en beangstigend tegelijkertijd.
Een dergelijke parallel lijkt zich nu ook voor te gaan doen met onze voedselvoorziening. De politiek lijkt zich totaal niet te bekommeren om voedselzekerheid & -betaalbaarheid in Nederland, Europa en zeker niet daarbuiten. Nergens wordt doorgerekend wat de huidige en toekomstige politieke plannen gaan betekenen voor de voedselbeschikbaarheid &-betaalbaarheid. Maar dat er serieuze problemen dreigen in de voedselvoorziening wordt langzamerhand zonneklaar. Vandaag was groot in het nieuws dat Hak haar productie tijdelijk gaat stoppen vanwege hoge energieprijzen. Maar wie het nieuws goed volgt, weet dat er meerdere partijen in de hele voedselketen de keuze al gemaakt hebben; danwel overwegen om te stoppen danwel te minderen. En er zijn geen signalen dat nieuwe partijen de markt zullen betreden. Zelfs de voedselbanken hebben te maken met een tekort aan aanvoer! Gaat straks de tijd komen dat er gezinnen zullen zijn die keihard JAMMIE, JAMMIE roepen voor een leeg bord om de honger te stillen? En nog een extra waarschuwing, we hebben nu toch wel geleerd van de Covid-crisis dat als supply chains verstoord raken, het heel lang gaat duren voor dat deze weer in balans zijn.
Mijn dringende vraag aan de politiek is om toch echt ook voedselbeschikbaarheid &-betaalbaarheid mee te gaan nemen als criteria in allerlei politieke besluitvorming over de agrarische sector. Ik weet zeker dat er dan evenwichtigere beslissingen zullen worden genomen waardoor we straks hopelijk niet op de blaren hoeven te zitten.

“Wijsheid bestaat in het voorzien van de gevolgen”

Pieter Vlaar
Business Development Manager